Άγχος, Πανικός και Φοβίες

Είναι συνηθισμένα αυτά τα προβλήματα;

Περίπου ένας στους 10 ανθρώπους θα αποκτήσουν ενοχλητική ανησυχία ή φοβίες κάποια στιγμή στη ζωή τους. Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι άνθρωποι με τέτοια προβλήματα, δεν αναζητούν θεραπεία.

Γονίδια

Κάποιοι από εμάς φαίνεται πως έχουμε γεννηθεί λίγο αγχώδεις – έρευνες υποδεικνύουν ότι μπορεί να κληρονομηθεί γονιδιακά. Ωστόσο, ακόμα κι αν δεν είναι κάποιος αγχώδης από τη φύση του, μπορεί να γίνει, αν βρεθεί κάτω από αρκετή πίεση.

Ψυχολογία

Μια ψυχολογική ερμηνεία υπαγορεύει ότι, για μερικούς ανθρώπους, συμβαίνει επειδή αρχίζουν να πιστεύουν ότι τα σωματικά συμπτώματα του ήπιου άγχους είναι συμπτώματα μιας σοβαρής σωματικής νόσου. Αυτό τους κάνει να ανησυχούν περισσότερο, ώστε τα συμπτώματα χειροτερεύουν, ώστε ανησυχούν ακόμη περισσότερο…και πάει λέγοντας.

Τραυματική Εμπειρία

Μερικές φορές είναι προφανές τι προκαλεί άγχος. Όταν το πρόβλημα εξαφανίζεται, το ίδιο συμβαίνει και με το άγχος. Ωστόσο, είναι κάποιες περιστάσεις που προξενούν τέτοια ανησυχία και απειλή, ώστε το άγχος που προκαλείται μπορεί να συνεχιστεί για μεγάλο διάστημα μετά το γεγονός. Αυτές είναι συχνά απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, όπως τροχαία ατυχήματα, ή πυρκαγιές. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, μπορεί κανείς να αισθάνεται νευρικός για μήνες ή και χρόνια μετά το συμβάν, ακόμα κι αν δεν έχει τραυματιστεί σωματικά.

Μπορεί επίσης να συμβεί:

  • αν κάποιος έχει παραμεληθεί ή κακοποιηθεί στην παιδική του ηλικία,
  • αν κάποιος έχει κακοποιηθεί, ή έχει κακομεταχειριστεί ή βασανιστεί ως ενήλικας.

    • Αυτό είναι μέρος της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες(PTSD).

  • Φάρμακα

    • Ναρκωτικά όπως αμφεταμίνες, LSD, ή Ecstasy, δεν βοηθούν. Ακόμη και η καφεΐνη που περιέχεται στο καφέ μπορεί να είναι αρκετή ώστε να προκαλέσει αρκετή ποσότητα άγχους.

  • Προβλήματα ψυχικής υγείας

    • Πολλά προβλήματα ψυχικής υγείας μπορούν να καταστήσουν κάποιον αγχώδη. Περίπου οι μισοί άνθρωποι με κατάθλιψη παθαίνουν κρίσεις πανικού σε κάποια στιγμή.

  • Σωματικά προβλήματα

    • Κάποια σωματικά προβλήματα, όπως οι παθήσεις του θυρεοειδούς μπορούν να προκαλέσουν άγχος.

  • Κάποια ή όλα τα παραπάνω…

    • Από την άλλη πλευρά, μπορεί να μην είναι καθόλου σαφές γιατί κάποιοι αισθάνονται αγχώδεις. Είναι ένας συνδυασμός της προσωπικότητας, των βιωμάτων που έχει κανείς, ή σημαντικών αλλαγών στη ζωή.

    Οικογένεια και Φίλοι

    Κάποιος με σοβαρό άγχος ή φοβία μπορεί να μη μιλήσει για τα συναισθήματά του, ακόμα και στην οικογένεια ή τους στενούς φίλους του. Ακόμα και τότε, είναι, συνήθως, προφανές ότι κάτι δε πάει καλά. Ο πάσχων εμφανίζεται ωχρός και σε ένταση, και μπορεί εύκολα να ξαφνιαστεί από φυσιολογικούς ήχους όπως το κουδούνι της εξώπορτας ή μια κόρνα αυτοκινήτου. Μπορεί να είναι ευερέθιστος και αυτό να προκαλεί αντιπαραθέσεις με τους γύρω του, ιδιαίτερα αν δε καταλαβαίνουν γιατί νοιώθει ότι δε μπορούν να ανταποκριθούν σε ορισμένα πράγματα. Παρότι οι στενοί φίλοι και η οικογένεια μπορούν να αντιληφθούν τη δυσφορία ενός αγχώδους ανθρώπου, συχνά δυσκολεύονται να συμβιώνουν με αυτή, ειδικά αν υπάρχει κάποια φοβία που δείχνει παράλογη.

    Άγχος και Φοβίες στα παιδιά

    Τα περισσότερα παιδιά περνούν περιόδους κατά τις οποίες τρομάζουν από κάποια πράγματα. Είναι μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας της ανάπτυξής τους. Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να είναι πολύ δεμένο με τους γονείς του ή αυτούς που το φροντίζουν. Αν τους αποχωριστεί, για οποιοδήποτε λόγο, μπορεί να νοιώσουν μεγάλο άγχος και αναστάτωση.

    Πολλά παιδιά φοβούνται το σκοτάδι, ή τέρατα της φαντασίας του. Αυτοί οι φόβοι, συνήθως, εξαφανίζονται όσο το παιδί μεγαλώνει, αλλά, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν προκαλούν δυσκολίες στη ζωή ή την ανάπτυξή τους. Τα περισσότερα νοιώθουν άγχος σε σχέση με σημαντικά γεγονότα, όπως η πρώτη μέρα στο σχολείο. Μόλις αυτό περάσει, το παιδί σταματά να φοβάται και μπορεί να προχωρήσει και να ευχαριστηθεί τη νέα κατάσταση.

    Οι έφηβοι νοιώθουν συχνά άγχος. Συνήθως ανησυχούν για την εμφάνισή τους, για το τι σκέφτονται οι άλλοι γι’ αυτούς, γενικότερα για τη συναναστροφή τους με ανθρώπους, και ειδικότερα για τη προοπτική να δημιουργήσουν στενές σχέσεις. Αυτές οι ανησυχίες μπορούν να υποχωρήσουν με τη συζήτηση. Όμως, αν είναι πολύ ισχυρές, μπορεί να παρατηρηθεί ότι χειροτερεύουν οι επιδόσεις τους στο σχολείο, αλλάζει η συμπεριφορά τους, ή δε νοιώθουν καλά σωματικά.

    Αν ένα παιδί ή ένας έφηβος νοιώθει τέτοιο άγχος ή φόβο που του δημιουργεί πρόβλημα στη καθημερινότητά του, καλό είναι να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.