Ντροπαλοσύνη και Κοινωνική Φοβία.

Εισαγωγή

Αυτό το άρθρο είναι για οποιονδήποτε θεωρεί ότι το να είναι ντροπαλός συνιστά πρόβλημα, η για κάποιον που υποφέρει από κοινωνική φοβία. Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο σε φίλους ή οικογένειες που επιθυμούν να κατανοήσουν και να βοηθήσουν.

Τι είναι η κοινωνική φοβία;

Η συστολή είναι ένα κοινό είδος ήπιου φόβου – εάν είναι ήπιος, δε προκαλεί ουσιαστικά προβλήματα. Πολλοί έχουν μια μικρή ανησυχία πριν γνωρίσουν καινούρια πρόσωπα αλλά διαπιστώνουν ότι μόλις συναντηθούν, μπορούν να όχι μόνο να αντεπεξέλθουν, αλλά ακόμη και να απολαύσουν τη κατάσταση. Η φοβία είναι κι αυτή ένας φόβος. Όλοι οι άνθρωποι φοβούνται πράγματα όπως τα ύψη και τις αράχνες, αλλά, για οι περισσότεροι δεν εμποδίζονται να κάνουν αυτά τα οποία επιθυμούν. Ένας φόβος γίνεται φοβία όταν εμποδίζει να απολαύσει κανείς πράγματα, ή να τα κάνει με ευκολία.

Αν έχει κανείς μια κοινωνική φοβία, γίνεται πολύ αγχώδης όταν βρίσκεται με άλλα άτομα, συνήθως γιατί ανησυχεί ότι:

  • μπορεί οι άλλοι να γίνουν επικριτικοί,
  • μπορεί ο ίδιος να κάνει κάτι ντροπιαστικό.

    • Αυτό μπορεί να είναι τόσο κακό ώστε να μη μπορεί κανείς να ευχαριστηθεί τη συντροφιά άλλων ατόμων ή να συζητά μαζί τους με αποτέλεσμα να αποφεύγει τις κοινωνικές συναναστροφές στο σύνολό τους. Αυτό το άρθρο περιγράφει πως είναι να έχει κανείς μια κοινωνική φοβία και πώς μπορεί να βοηθηθεί.

    Υπάρχουν δύο βασικά είδη κοινωνικής φοβίας.

    Γενική κοινωνική φοβία

    Κάποιος:

  • ανησυχεί ότι άλλοι άνθρωποι τον παρατηρούν και προσέχουν καθετί που κάνει,
  • δυσανασχετεί όταν τον συστήνουν σε άλλους ανθρώπους,
  • έχει δυσκολία να πηγαίνει σε μαγαζιά ή εστιατόρια,
  • ανησυχεί όταν τρώει ή πίνει μπροστά σε άλλους,
  • αισθάνεται αμήχανα όταν εκθέτει το σώμα του σε κοινή θέα, οπότε δυσκολεύεται να πάει στην παραλία,
  • δε μπορεί να δείξει αποφασιστικότητα απέναντι σε άλλους, ακόμα κι όταν γνωρίζει ότι είναι απαραίτητο.

    • Οι συναθροίσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολες. Αρκετοί διστάζουν ελαφρώς πριν μπουν σε ένα δωμάτιο με κόσμο, ακόμη κι όταν έχουν ιδιαίτερη επιθυμία για αυτό. Αν κάποιος έχει μια κοινωνική φοβία, μπορεί να στέκεται αμήχανα γύρω απ’ την είσοδο – γιατί αισθάνεται αδύναμος να προχωρήσει μέσα. Αυτό οδηγεί μερικούς ανθρώπους στην πεποίθηση ότι είναι κλειστοφοβικοί. Αν τελικά μπουν στο δωμάτιο με κόσμο, νοιώθουν ότι όλοι τους κοιτάζουν. Μπορεί να θεωρούν ότι χρειάζονται ένα ποτό πριν πάνε σε κάποια συνάθροιση, ώστε να χαλαρώσουν αρκετά για να το διασκεδάσουν.

    Ειδική Κοινωνική Φοβία

    Αυτή επηρεάζει ανθρώπους που χρειάζεται να βρίσκονται στο κέντρο της προσοχής ως μέρος της καθημερινότητάς τους, όπως πωλητές, ηθοποιοί, μουσικοί, δάσκαλοι, συνδικαλιστές. Αν έχει κάποιος μια ειδική κοινωνική φοβία, μπορεί να συναναστρέφεται με άλλους ανθρώπους χωρίς δυσκολία. Ωστόσο, όταν πρέπει να σηκωθεί για να μιλήσει ή να ερμηνεύσει ένα ρόλο μπροστά σε άλλους, γίνεται πολύ ανήσυχος, μπερδεύει τα λόγια του, ή παγώνει τελείως. Μπορεί να επηρεάσει ακόμα και ανθρώπους με μεγάλη εμπειρία στο δημόσιο λόγο. Στη χειρότερη εκδοχή της, μπορεί να καταστήσει αδύνατη την δημόσια ομιλία, ακόμα κι αν πρόκειται για την υποβολή μιας απλής ερώτησης.

    Με τι μοιάζει;

    Τα συναισθήματα του άγχους είναι παρόμοια και για τους δυο τύπους κοινωνικής φοβίας. Κάποιος μπορεί να:

  • ανησυχεί πολύ μήπως γελοιοποιηθεί μπροστά σε άλλους,
  • νοιώθει πολύ άγχος πριν εμπλακεί σε οποιαδήποτε από τις κοινωνικές συναναστροφές που τον ανησυχούν,
  • συλλογίζεται, με μεγάλη λεπτομέρεια, όλες τις καταστάσεις αμηχανίας που θα μπορούσαν να του συμβούν,
  • αισθάνεται αδύναμος να πει ή να κάνει τα πράγματα που επιθυμεί,
  • μετά από ένα συμβάν, ανησυχεί για το πώς χειρίστηκε την κατάσταση. Επαναλαμβάνει στο μυαλό του, ξανά και ξανά, πως θα μπορούσε να είχε συμπεριφερθεί και μιλήσει διαφορετικά.

    • Οι άνθρωποι βιώνουν και τους δύο τύπους κοινωνικής φοβίας, μπορεί να έχουν και πολλά κοινά σωματικά συμπτώματα, όπως:

  • ξηροστομία
  • εφίδρωση
  • ταχυκαρδία
  • αίσθημα παλμών (το αίσθημα ότι η καρδιά χτυπάει ακανόνιστα)
  • επιτακτική ούρηση ή αφόδευση
  • μουδιάσματα ή τσιμπήματα στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών (αυτό συμβαίνει γιατί η αναπνοή τους είναι πολύ γρήγορη)

    • Άλλοι άνθρωποι μπορούν να διακρίνουν κάποια από τα σημεία αυτού του άγχους – το κοκκίνισμα του προσώπου, ψεύδισμα, και τρέμουλο. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι αρκετά ανησυχητικά και να χειροτερεύσουν το άγχος. Μπορούν να γίνουν αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Ανησυχεί κάποιος μήπως φαίνεται ανήσυχος, ώστε τελικά δείχνει όντως ανήσυχος. Η ανησυχία του αυτή είναι ο χειρότερος εχθρός του.

    Κρίσεις Πανικού

    Με οποιοδήποτε είδος κοινωνικής φοβίας, τα αισθήματα που προκαλούνται μπορούν να οδηγήσουν σε μια κρίση πανικού. Πρόκειται για μια σύντομη περίοδο, συνήθως μόλις λίγων λεπτών, κατά τη διάρκεια της οποίας νοιώθει κανείς να καταλαμβάνεται από άγχος, τρομοκρατείται μήπως χάσει τον έλεγχο. Μπορεί να αισθανθεί ότι πρόκειται να τρελαθεί ή να πεθάνει. Συνήθως προσπαθεί να ξεφύγει από τη κατάσταση που το προκάλεσε. Αυτά τα αισθήματα φτάνουν σε μια κορύφωση και έπειτα υποχωρούν πολύ γρήγορα, αφήνοντας ένα αίσθημα αδυναμίας και εξάντλησης. Παρότι αυτές οι κρίσεις είναι πολύ ανησυχητικές, σταματούν από μόνες τους, και δεν μπορούν να προκαλέσουν σωματική βλάβη.

    Επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται κανείς για τον εαυτό του;

    Το να υποφέρει κανείς από μια κοινωνική φοβία, μπορεί να είναι εξαντλητικό – πράγματα που οι άλλοι κάνουν με ευκολία, μοιάζουν αδύνατα Μπορεί να ανησυχεί κανείς ότι οι άλλοι τον βρίσκουν βαρετό. Μπορεί να είναι επίσης κάποιος υπερευαίσθητος και διστακτικός στο να ενοχλήσει άλλους. Είναι προφανές ότι αυτό μπορεί να καταστήσει κάποιον καταθλιπτικό και δυστυχή. Αυτό με τη σειρά του, μπορεί να επιδεινώσει την κοινωνική φοβία.